Kadınlarda hormonal dengesizliklere neden olan sağlık durumuna polikistik over sendromu denir . Genellikle üreme çağındaki kadınları etkiler ve üreme sistemi ve hormonların düzenlenmesinde sorunlara yol açar. Bu hastalığın “polikistik” olarak adlandırılmasının sebebi, ovaryumların (yumurtalıkların) içinde küçük kistlerin oluşmasıdır. Bu kistler, yumurtanın olgunlaşmasını ve düzenli olarak serbest bırakılmasını engelleyebilir.
Belirtileri Nelerdir?
Kadınlarda farklı şekillerde belirtilere neden olabilir ve belirtiler kişiden kişiye değişebilir. Yaygın belirtiler arasında menstrüel düzensizlikler; adet düzensizlikleri, nadiren adet görme veya hiç adet görmeme gibi durumlardır. Hirsutizm; yüz, göğüs ve karın gibi bölgelerin normalden daha fazla kıllanma durumu. Akne; yüz, sırt veya göğüs gibi bölgelerde şiddetli sivilceler oluşmasına sebep olur. Polikistik over sendromu olan kadınların bir kısmında aşırı kilo veya obezite görülebilir. İnferilite; bu hastalık yumurtlamayı ve düzenli adet döngüsünü etkilediğinden, kadınların hamile kalma olasılığını azaltabilir. Bazı kadınlarda, vücutlarının insülin hormonuna tepkisi azalır ve bu da yüksek kan şekeri düzeylerine yol açabilir.
Sebep Olan Faktörler Nelerdir?
Kesin nedeni bilinmemektedir ancak genetik, hormonal ve çevresel faktörlerin bir araya gelerek rol oynadığı gözlemlenmiştir. Polikistik over sendromu yaşanmasına sebep olan ana faktörler
genetik yatkınlık, hormonal denge bozuklukları, insülin direnci, yumurtalıklarda anomaliler, inflamasyon ve oksidatif stres, çevresel faktörler yer almaktadır. Aile öyküsünde bu sendrem olan kadınların hastalığı geliştirme riski daha yüksektir. Hastalığın temelinde, östrojen ve progesteron gibi kadın hormonlarıyla birlikte androjenlerin (erkeklik h
ormonları) dengesinde bir bozukluk vardır. Bu dengesizlik yumurtlama sürecini etkileyebilir ve polikistik yumurtalıkların gelişimine yol açabilir. Vücut hücreleri, kan şekerini enerjiye dönüştürmek için insülin hormonuna tepki verir. hastalığın bulunduğu kadınlarda, vücut hücreleri insüline normalden daha az tepki verebilir, bu da insülin direncine yol açabilir. İnsülin direnci, vücutta daha fazla insülin üretilmesine neden olabilir ve bu da yumurtalıklarda androjen üretimini artırarak polikistik over sendromu yaşanmasına katkıda bulunabilir. Hastalıklı kadınların yumurtalıkları genellikle normalden daha büyüktür ve içerisinde olgunlaşmamış foliküller bulunur. Bu durum, yumurtlama sürecini etkileyebilir ve düzenli adet döngüsünün oluşmasını zorlaştırabilir. Bu faktörler her kadında farklı olabilir ve birçok durumda kesin neden belirlenemeyebilir.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hastalığın tedavisi, semptomların şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Tedavi genellikle semptomların azaltılması, hormonal dengenin sağlanması ve olası komplikasyonların önlenmesine yöneliktir. Tedavi yöntemleri arasında yaşam tarzı değişiklikleri, kilo yönetimi, insülin duyarlılığını arttırmak için ilaçlar, ovülasyon indüksiyonu, antiandrojen ilaçlar yer almaktadır. Sağlıklı beslenme ve düzenli fiziksel aktivite, semptomları yönetmek ve kilo kontrolü sağlamak için önemlidir. Düşük glisemik indeksli besinler, lifli gıdalar ve düşük yağ içeriğine sahip besinleri tercih etmek, insülin düzeylerini dengelemeye yardımcı olabilir. Polikistik over sendromu yaşayan kadınlar arasında a obezite ve aşırı kilo sıkça görülür. Kilo kaybı, hormonal dengenin düzeltilmesine ve semptomların azalmasına yardımcı olabilir. Diyetisyen veya sağlık uzmanı ile çalışmak, uygun kilo kaybı hedefleri belirlemek için önemlidir. Androjen hormonlarının etkisini azaltmaya yönelik ilaçlar, aşırı saç büyümesi ve sivilce gibi semptomları tedavi etmede yardımcı olabilir. Tedavi, bireysel ihtiyaçlara göre değişebileceğinden, hastalığın teşhisi konmuş her kadın için özelleştirilmiş tedavi planı oluşturmak için uzman bir doktora danışmak önemlidir. Bu şekilde, semptomların kontrol altına alınması ve olası komplikasyonların önlenmesi mümkün olabilir.
