Beynin işlevini etkileyen, genellikle ilerleyici bir hastalık olan demans hastalığı, bilişsel yetenekleri, hafızayı, düşünme, davranışları ve günlük işlevleri etkileyen bir grup semptomun bir araya gelmesiyle karakterize edilen bir durumdur. Bu hastalık, beyin hücrelerinin zarar görmesi veya ölmesi sonucu ortaya çıkar ve yaşlılarda en yaygın görülen nörolojik bozukluklardan biridir. En sık görülen türü alzheimer hastalığıdır, ancak diğer tipler de vardır. Hastalığın diğer önemli nedenleri arasında vasküler demans, lewy cisimciği hastalığı, frontotemporal demans, parkinson hastalığı ve bunama ile ilişkili diğer durumlar bulunur.
Belirtileri Nelerdir?
Demans hastalığı belirtileri kişiden kişiye ve hastalığın seviyesine göre değişebilir. Yaygın belirtileri arasında şunlar yer almaktadır;
İlk belirtiler genellikle hafıza sorunlarıdır. Kişi yakın geçmişi hatırlamakta güçlük çekebilir ve tekrarlayan sorular sorabilir.
Düşünme, mantık yürütme, problem çözme gibi bilişsel yeteneklerde zayıflama görülebilir.
Kelimeleri hatırlamakta güçlük, ifade etmekte zorluk veya anlamayı güçleştiren konuşma sorunları yaşanabilir.
Tanıdık yerlere dönme ve yön bulmada zorlanma olabilir.
Basit günlük işleri yapmakta güçlük, kişisel bakım ve ev işlerinde azalma görülebilir.
Karar vermekte zorlanma, mantıklı kararlar alamama durumu olabilir.
Sebep Olan Faktörler Nelerdir?
Bu hastalıkta, spesifik sebepler hala tam olarak anlaşılmamıştır, ancak bilim insanları belirli faktörlerin hastalığın gelişimine katkıda bulunduğunu düşünmektedir. Demans hastalığı yaşanmasına sebep olabilecek başlıca faktörler arasında yaş, genetik faktörler, beyin sağlığı ve inflamasyon, kalp ve damar sağlığı, sigara ve alkol kullanımı, baş tramvaları, yaşam tarzı, diğer hastalıklar yer almaktadır. Yaş, bu hastalığın en büyük risk faktörlerinden biridir. Genellikle 65 yaşından sonra hastalığın riski artar ve yaş ilerledikçe bu risk daha da yükselir. Bazı demans türleri genetik yatkınlıkla ilişkilidir. Ailede hastalığın öyküsü olan kişiler bu duruma yakalanma riski altındadır.
Kronik beyin iltihabı ve diğer beyin sağlığı sorunları hastalığın riskini artırabilir. Hipertansiyon, diyabet, obezite ve yüksek kolesterol gibi kalp-damar hastalıkları, beyin sağlığını olumsuz etkileyebilir ve demans hastalığı riskini artırabilir. Uzun süreli sigara içimi ve aşırı alkol tüketimi de riski artırabilir. Özellikle tekrarlayan baş yaralanmaları veya şiddetli bir beyin yaralanması, ilerleyen yaşlarda hastalığın gelişimine katkıda bulunabilir. Sağlıksız beslenme, fiziksel aktivite eksikliği, sosyal izolasyon, bilişsel aktivite eksikliği gibi sağlıksız yaşam tarzı alışkanlıkları da hastalığa yakalanma riskini artırabilir. Parkinson hastalığı, inme ve bazı nörolojik hastalıklar da bu hastalığa yakalanma riskini artıran faktörler arasındadır. Unutkanlık ve bilişsel gerileme yaşayan kişilerin mutlaka bir sağlık uzmanına danışmaları ve gerekli tetkikleri yaptırmaları önemlidir. Hastalığın riskini azaltmak için sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları edinmek, beyin egzersizleri yapmak, sosyal etkileşimde bulunmak ve düzenli olarak sağlık kontrolleri yaptırmak uzmanlar tarafından önerilir.
Sohbete Başla