Erkeklerin prostat bezinde başlayan bir kanser türüdür. Prostat kanseri, prostat hücrelerinde kontrolsüz ve anormal bir büyümeye neden olan bir durumdur. Prostat, idrar torbasının altında yer alan ve idrar yolunu çevreleyen bir bezdir. Normalde, prostat, meni adı verilen bir sıvıyı üretir ve bu sıvı sperm ile birleşerek ejakülasyonu oluşturur. Bu hastalık türü genellikle yavaş ilerler, ancak bazı durumlarda daha hızlı büyüme gösterebilir. Erken evrelerde, belirti vermez veya çok hafif semptomlara neden olabilir. Bu nedenle düzenli olarak tarama testleri yapmak önemlidir. Bazı yaygın belirtileri bulunmaktadır. Belirtiler arasında sık idrara çıkma ihtiyacı özellikle geceleyin, zorlanarak idrar yapma, idrar yaparken yanma ve ağrı hissi, idrar akışında zayıflama ve kesilme, kanlı idrar veya meni görülmesi (nadiren) , sırt, kalça veya pelvik bölgede ağrı yer almaktadır.
Kimlerde Görülür?
Prostat kanseri, erkeklerde görülür, genellikle 50 yaş ve üzerinde ortaya çıkar. Özellikle 65 yaşın üzerindeki erkeklerde daha sık görülür. Ancak her yaşta görülebilir. Bu hastalık için belirli risk faktörleri bulunmaktadır. Risk faktörleri arasında yaş, aile öyküsü, etnik köken, beslenme alışkanlıkları, obezite, daha önce yaşanan prostat problemleri yer almaktadır. Ailesinde hastalığı geçirmiş olan kişilerde, diğerlerine göre daha yüksek bir risk vardır. Özellikle birinci dereceden (baba, erkek kardeş) akrabalarda bu hastalık varsa risk artar. Afro-Amerikalı erkeklerde de diğer etnik gruplara kıyasla riski daha yüksektir. Yüksek yağ içeriği olan diyetler ve düşük sebze-meyve tüketimi de riskin artmasına sebep olan faktörlerdendir. Fazla kilolu veya obez erkeklerde de risk diğerlerine göre daha fazladır. Rutin sağlık taramaları ve düzenli doktor kontrolleri, hastalığın erken teşhis ve tedavi edilme şansını artırmak için önemlidir.
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedavi yöntemi hastalığın evresine, yayılma durumuna, genel sağlık durumuna ve tercihlerine bağlı olarak belirlenir. Yaygın olarak kullanılan tedavi yöntemleri ise aktif takip, cerrahi, radyoterapi, hormon terapisi, kemoterapi, hedefe yönelik tedavi şeklindedir. Erken evre prostat kanseri olan bazı hastalarda, yavaş ilerleyen bir türü olabilir ve tedavi ihtiyacı doğmayabilir. Bu durumda, aktif takip veya gözlem yöntemi izlenebilir. Düzenli doktor kontrolleri ve testlerle hastalığın ilerleyip ilerlemediği takip edilir ve gerektiğinde tedaviye geçilebilir. Hastalığı tedavi etmek için harici ışın tedavisi veya brakiterapi (iç radyoterapi) kullanılabilir. Harici ışın tedavisinde, yüksek enerjili ışınlar hastalığın hücrelerini yok etmek için kullanılır. Brakiterapi ise prostat bezine yerleştirilen radyoaktif tohumlar aracılığıyla tedavi yapmayı içerir. Her hasta için en uygun tedavi yöntemi ve planı, doktorlar tarafından hastanın tıbbi durumu ve özellikleri değerlendirilerek belirlenir. Prostat kanseri tedavi sırasında ve sonrasında hastaların doktorlarıyla düzenli iletişim halinde olmaları ve tedaviye uyum sağlamaları önemlidir.
Nasıl Beslenilmeli?
Prostat kanseri tedavisi sürecinde ve sonrasında beslenme, hastanın sağlığını korumak ve iyileşmeyi desteklemek açısından önemlidir. Hastalığa sahip kişilerin diyetlerini düzenlemeleri ve bazı beslenme önerilerine uymaları faydalı olabilir, ancak her hasta farklıdır ve ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak özelleştirilmiş bir beslenme planı hazırlamak önemlidir. Bu nedenle bir beslenme uzmanına danışmak önemlidir. Genel olarak hastaların dikkate alması gereken beslenme önerileri bulunmaktadır. Sağlıklı yağlar (zeytinyağı, avokado, balık yağı gibi) tüketmek ve doymuş yağlardan (kırmızı et, işlenmiş gıdalar gibi) kaçınmak prostat sağlığı için faydalı olabilir. Renkli sebzeler ve meyveler, antioksidanlar ve lif içeriği sayesinde sağlıklı bir diyetin önemli bir parçasıdır. Domates, karpuz, brokoli, lahana, havuç, turpgiller gibi sebzeler de özellikle prostat sağlığına katkıda bulunabilir. Kepekli ekmek, esmer pirinç, yulaf ezmesi gibi tam tahıllar lif açısından zengin olduğu için tercih edilmelidir. Balık, ceviz, keten tohumu gibi omega-3 yağ asitleri açısından zengin besinler tüketmekte bu süreçte önemlidir. Şekerli atıştırmalıklar ve işlenmiş gıdaların tüketiminin sınırlandırılması önerilir. Yeterli miktarda su içmek, vücudun hidrasyonunu sağlamak ve sağlıklı fonksiyonlarını desteklemek için önemlidir. Prostat kanseri hastaları alkol ve kafein tüketimini sınırlandırmalı, bu durum idrar yolundaki irritasyonu azaltmaya yardımcı olabilir. Bazı durumlarda, doktorlar vitamin ve mineral takviyeleri önerebilir, ancak, takviyelerin kullanımı konusunda mutlaka doktora danışılmalıdır.
