Solunum yollarında inflamasyon (iltihaplanma) ve hava yollarının daralmasıyla karakterize kronik solunum yolu hastalığına astım hastalığı denir. Belirtileri ve semptomları bireyler arasında farklılık gösterebiliyor. Genellikle bu rahatsızlığı yaşayan hastalarda nefes darlığı, öksürük, göğüs sıkışması ve ağrısı, hırıltılı solunum, nefes almada güçlük gibi semptomlar görülüyor. Bu belirtiler atağın şiddet ve frekansına bağlı olarak da değişebiliyor. Bazı kişiler daha hafif atlatırken bazısında daha şiddetli geçebiliyor. Ağır geçmesinin temel sebepleri ise alerjenlere maruz kalma, enfeksiyonlar, soğuk hava ve stres olarak gözlemleniyor.
Tetikleyici Faktörler
Alerjik hastalığın yaygın tetikleyicileri olarak kabul edilen bazı faktörler bulunuyor. Bu hastalığa sahip kişilerin ev tozu akarları, polenler, küf sporları, hayvan tüyleri gibi alerjenlere maruz kalmaları, sigara dumanı, hava kirliliği, parfüm gibi kokular, boya kokuları, temizlik ürünleri, kimyasal buharlar ve diğer tahriş edici maddelerden uzak durmaları gerekiyor. Soğuk algınlığı, grip ve diğer solunum yolu enfeksiyonları, Yoğun stres, endişe veya güçlü duygusal tepkiler, aspirin ve benzeri nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) ile beta blokerler gibi bazı ilaçlarda hastalığın semptomlarını tetikleyici, şiddetlendirici faktörler arasında yer alıyor. Her bireyde farklı tetikleyiciler olabiliyor bunların belirlenmesi içim doktorla görüşmek bir astım hastalığı planı oluşturmak gerekiyor.
Çocuklar ve Yetişkinlerde Farklılık Gösterir Mi?
Genellikle çocukluk döneminde başlıyor, ancak yetişkinlerde de ortaya çıkabiliyor. Çocuklar ve yetişkinler arasında bazı farklılıklar gösterdiği gözlemleniyor . Bunlar semptomların şiddeti, tetikleyiciler, tanı ve yönetim, komorbiditeler oluyor. Çocuklarda hırıltı, öksürük, nefes darlığı gibi semptomlar daha ağır geçerken yetişkinlerde daha hafif atlatılıyor. Solunum yolu enfeksiyonları, alerjenlere maruz kalma, soğuk hava çocukların semptomlarını tetikleyebiliyorken yetişkinlerde genellikle alerjenler, egzersiz, sigara dumanı, stres veya hormonal değişiklikler gibi faktörler etkili olabiliyor. Bu farklılıkların yanı sıra, hastalığın temel özellikleri çocuklar ve yetişkinler arasında benzer olarak gözlemleniyor. Her iki durumda da astım hastalığı semptomları ataklar halinde ortaya çıkıyor ve solunum yollarının iltihaplanması ve daralması sonucu nefes darlığı, hırıltı, öksürük ve göğüste sıkışma gibi semptomlara sebebiyet veriyor. Tedavi genellikle ilaçlarla semptomların kontrol altına alınmasını içeriyor.
Tedavi Yöntemi
Uygulanan tedaviler genellikle semptomların kontrol altına alınmasını ve nefes almayı kolaylaştırmayı amaçlıyor. Hastalara astım hastalığı ataklarının tedavisinde ilaçla tedavi yöntemleri uygulanıyor, birkaç farklı çeşidi bulunuyor. Bunlardan ilki bronkodilatör ilaçlardır. Kişinin bronşlarını genişletmede ve rahat nefes almasında yardımcı oluyor. İltihaplanmayı azaltma ve kontrol almada ise ağızdan alınan steroid ilaçlar yani kortikosteroidler kullandırılıyor. Astım hastalığı ataklarını düzene sokmada kontrol ilaçları kullanılıyor. Hastalara doktorlar tarafından önerilen en önemli yöntem solunum egzersizleridir, bireyin solunum fonksiyonunu geliştirmeye yardımcı oluyor.